Vooruitzicht ’23
Een glazen bol heb ik niet, maar gesprekken en artikelen in de weken voor nieuwjaar over een reeks van ‘crises’ leverden me de volgende beelden op, licht filosofisch, incompleet, internationaal getint en met gevolgen o.a voor Nederland. Ik deel dit graag met u:
Beloning voor gematigdheid en stabiliteit
Rust en regelmaat in de politiek. De kans op een meer serieuze internationale politiek is er zeker in ‘23; in de grote landen zijn geen belangrijke verkiezingen. Overheden zullen voorzichtiger worden na de crises, waaraan Rusland, de VS, China en ook corona zo hun deel hadden; bijvoorbeeld in het Verenigd Koninkrijk had de politiek snel tabak van een rampzalig avontuur.
Het jaar van de rede
Instabiliteit stabiliseert. In fasen van grote instabiliteit daalt de bereidheid om risico's te nemen, wat stabiliteit bevordert. Daarom zou ‘23 zomaar het jaar van de rede kunnen gaan worden. En dat zou ècht kunnen helpen voor de 340 miljoen mensen die inmiddels humanitaire hulp nodig hebben wereldwijd, een heel naar record.
Handelsoorlog VS - Europa vermeden
De vriendschap is functioneel. De twee ‘blokken’ hebben geen belang minder samen te werken.
De wapenindustrie maakt overigens omzetten als nooit tevoren. De oorlog in de Oekraïne, al bezig vanaf 2014, zal in ‘23 helaas doorzetten.
Gasflessen voorlopig gevuld
Vloeibaar gas helpt Europa op dit moment. Extra LNG-terminals aan de kust maken ons onafhankelijker van Russisch gas, maar wel afhankelijker van de VS en de Golfstaten. Om maar te zwijgen over de manier waarop dit gas gewonnen wordt in de VS. De technologisch vernuftige aanslagen op de pijpleidingen Nord Stream die volgden in het jaar dat in de VS werd aangekondigd dat gastoevoer niet zou worden toegestaan door de VS zullen overigens nog niet worden opgehelderd.
Doorbraak in landbouw
Er moet wat. De ‘graanschuur van de wereld’ ligt onder vuur, graanaanvoer uit Oekraïne en Rusland stokt. Digitale technologie in de landbouw zal nu verder doorbreken: automatisering, gps, monitoren door satellieten en sensoren en intelligente machines gaan de landbouw naar een nieuw niveau tillen. "Precisielandbouw" gaat over meer voedsel produceren op hetzelfde gebied met minder middelen en kan gaan helpen bij het koolstofverbindingen krijgen van de voedselketen. In minder ontwikkelde landen zijn de kansen nog groter.
Crisisspook verdreven
Recessie gaat over, inflatie daalt. De economie in Noordwest Europa kreeg eerder een vervelende deuk dan een diepe recessie. In het voorjaar gaat het economische beeld positiever worden; de eerste tekenen zijn er al: prijzen van import, producenten en groothandel stijgen langzamer, energieprijzen dalen deels. Het neemt tijd en is nu nogal pittig voor velen.
Versnelling energietransitie
Als de energiecrisis één bijzonder effect heeft, dan is het wel dat het overduidelijk heeft gemaakt dat Europa te afhankelijk is van fossiele brandstoffen uit andere, vaak onbetrouwbare landen. Die ‘schok’ heeft veel ‘energie’ vrijgemaakt. Besparen door inwoners en bedrijven gebeurt consequenter, de politiek ging op LNG-tour en waterstofpromotie. Waarbij waterstof nog steeds fossiel hard nodig heeft (dat gaat daarbij dus verloren).
Het zal nog belangrijker zijn om binnenlandse hernieuwbare energiebronnen net zo snel uit te breiden - inclusief het netwerk - en ook om pragmatisch en in termen van klimaat te beslissen over de toekomst van kernenergie (dat zeldzame, schaarse fossiele stoffen nodig heeft). De kans op grote stappen richting een energietransitie is nog nooit zo groot geweest.
Kortom: Basta! Veel gezondheid!
Dr Hildegard van Lingen