Een waarschuwing: dit wordt geen vrolijke column.
Generaties lang wisten we één ding zeker: we hadden het goed maar onze kinderen zouden het beter krijgen. Deze zekerheid is in West-Europa definitief verleden tijd. En dat is geen nieuwtje.
Oswald Spengler, een Duits geschiedfilosoof en cultuurhistoricus rondde als in 1922 een boek af waarin hij de Ondergang van het Avondland. Met het Avondland is West-Europa bedoeld. Spengler betoogde dat het om culturen gaat die net als de mens een opgang, een hoogtepunt en een neergang kennen. West-Europa zou in de 20e eeuw nog enige stuiptrekkingen hebben die leken op vooruitgang maar daarna zou de onherroepelijke neergang worden ingezet. Als we nu naar Europa kijken kan Spengler een voorspellende blik niet worden ontzegd.
Recenter was het Jaap van Duijn, hoogleraar en voormalig directeur van Robeco die dezelfde conclusie trok. Was de economische groei in 1950 nog zo’n vijf procent nu staat de teller op nauwelijks één. Dit kan in samenhang worden gezien met de groei van de arbeidsproductiviteit: 1950 bijna vijf, nu minder dan twee.
Tegelijkertijd zien we dat grote ondernemingen hun personeelsbestand gemiddeld in twintig jaar hebben gehalveerd. En zijn er nauwelijks ondernemers, Nederland 4 procent, maar des te meer managers. Deze laatsten vinden het vaak een erezaak om van het primaire proces niets te weten. Een manager is een regent, niet ontwikkelen maar beheersen.
Waar is het mis gegaan? We werken te weinig. Wordt in Zuid-Korea gemiddeld 2394 uur per jaar gewerkt, bij ons is dat 1367, net voor hekkensluiter Noorwegen. Een minder ondernemersvriendelijk klimaat en absurde (kostbare) herverdeling van inkomen. Overregulering, als uiting van risico-aversie wat nutteloze functies als compliance-officers en enorme bijstortingen in pensioenpotten wat heeft geleid tot een grote inkomensachteruitgang voor ouderen. En ook daar: toezicht en verwerking slurpt bijna 30 procent van de pensioeninleg op. Een sterke achteruitgang van de onderwijsprestaties. Was Nederland vroeger beroemd om zijn degelijke onderwijs nu dalen we elk jaar met een paar plekken. En dat zal de komende jaren niet veranderen: nu reeds wordt bij gebrek aan beter wiskunde gegeven door gymnastiekdocenten. Ten slotte, de sterke terugloop van het aantal kinderen per gezin.
En tegelijkertijd besteden wij vermogens om andere eurolanden financieel in de lucht te houden krijgen velen een kans in dit land terwijl de economisch toegevoegde waarde door onder meer een lage opleiding gering is.
Kortom: Azië is het nieuwe beloofde land!